Het ziet eruit als een glibberige pannenkoek of een kwal uit de ruimte. De SCOBY (Symbiotic Culture Of Bacteria and Yeast) is het hart van je Kombucha. Zonder SCOBY, geen drank.
Maar hoe weet je of je zwam gezond is? Wat is het verschil tussen de moeder en de baby? En wat als hij zinkt?
Wat is een SCOBY eigenlijk?
De witte schijf is eigenlijk een “huis” van cellulose dat de bacteriën zelf bouwen om de vloeistof af te sluiten van de lucht. Zo beschermen ze de thee tegen ongewenste indringers.
Gezonde vs. Ongezonde SCOBY
- Gezond: Wit, crème-kleurig of lichtbruin. Glad en rubberachtig. Ruikt zuur (azijn).
- Ongezond: Droog en brokkelig. Blauwe, groene of zwarte donzige plekken (Schimmel!). Ruikt naar rotte eieren.
Moeder en Baby: De voortplanting
Bij elke brouwronde groeit er een nieuwe laag bovenop de oude SCOBY.
De oude (onderste) noemen we de Moeder.
De nieuwe (bovenste) laag is de Baby.
Na het brouwen kun je ze van elkaar lostrekken. Je kunt de baby gebruiken voor een nieuwe pot, weggeven aan een vriend, of bewaren in een SCOBY Hotel.
Help, mijn SCOBY zinkt!
Veel beginners raken in paniek als hun zwam naar de bodem zakt of verticaal gaat zweven. Geen paniek!
Veelgestelde vragen over de Kombucha SCOBY
1. Mag ik de SCOBY aanraken met mijn handen?
Ja, mits je handen brandschoon zijn (en zeepvrij). Was je handen goed en spoel na met azijn. De zwam is stevig, je maakt hem niet zomaar stuk.
2. Er hangen bruine slierten aan mijn zwam, is dat vies?
Nee, dat zijn strengen gist. Dit is een heel goed teken! Ze zorgen voor de bubbels. Je mag ze laten zitten of eraf spoelen als het er te veel worden.
3. Hoe vaak moet ik mijn SCOBY schoonmaken?
Bijna nooit. Hoe minder je hem stoort, hoe beter. Alleen als er te veel gist-slierten aanhangen, kun je hem even afspoelen met… je raadt het al: kombucha (geen water!).
4. Kan ik een SCOBY knippen of snijden?
Ja. Als hij te groot wordt voor de pot, kun je er met een schone (RVS) schaar gewoon een stuk afknippen. De vorm maakt voor de werking niets uit.
5. Er zitten gaten in mijn SCOBY, is hij ziek?
Nee, soms sluiten koolzuurbellen lucht in onder de zwam, waardoor er gaten of bobbels ontstaan. Dit is puur cosmetisch.
6. Hoe lang gaat een SCOBY mee?
Een moeder-zwam kan tientallen keren mee. Na verloop van tijd (na 10-20 keer) wordt hij donkerbruin en slap. Dan is hij “op”. Gooi de moeder weg op de composthoop en ga verder met de frisse, witte baby.
7. Kan ik een SCOBY kweken uit een flesje uit de winkel?
Soms, als het “rauwe” kombucha is (ongepasteuriseerd). Maar het duurt weken en mislukt vaak. Het is veiliger en sneller om een geteste SCOBY te kopen.
8. Mijn zwam heeft zwarte vlekken bovenop. Wat nu?
Zwart of groen droog pluis bovenop (waar lucht bij komt) is schimmel. Helaas: gooi de zwam én de thee direct weg. Ontsmet je pot grondig. Risico niet nemen!
9. Mag ik metalen voorwerpen gebruiken bij de SCOBY?
Kort contact (knippen/roeren met RVS) mag. Laat de zwam nooit langdurig in contact komen met metaal.
10. Wat doe ik met te veel SCOBY’s?
Start een SCOBY Hotel, geef ze weg, voer ze aan de kippen (ze zijn dol op de eiwitten) of droog ze als hondensnack.
