Je hebt verse korrels gekocht, melk of water toegevoegd en vol spanning gewacht. Maar na 24 uur ziet het er niet uit zoals gehoopt. De korrels groeien niet, of de smaak is vlak.
Geen zorgen, je bent niet de enige! Fermenteren is een leerproces. In dit artikel bespreken we de 7 grootste valkuilen waar bijna elke beginner in trapt, zodat jij ze kunt overslaan.
Fout 1: De “Hittegolf” (Temperatuur)
Kefirkorrels zijn levende organismen. Ze houden van comfort, net als wij. De ideale temperatuur ligt tussen de 20°C en 25°C.
Zet je de pot in de volle zon of vlak naast de verwarming? Dan wordt het te heet (> 30°C). De gisten slaan op hol (veel gas/alcohol), maar de bacteriën sterven. Zet je de pot te koud (< 15°C)? Dan gaan ze in winterslaap en gebeurt er niets.
Fout 2: De pot hermetisch afsluiten
Veel mensen draaien de deksel van hun weckpot stevig dicht. Fout! Tijdens fermentatie ontstaat koolzuurgas. Als dit niet weg kan, bouwt de druk op. Dit verstoort het evenwicht in de cultuur. Gebruik altijd een ademende doek met elastiek.
Fout 3: De korrels “uithongeren”
Kefirkorrels hebben continu voeding nodig. Lactose voor melkkefir, sucrose voor waterkefir. Laat je ze langer dan 48 uur in dezelfde vloeistof staan? Dan is het voedsel op. De korrels beginnen zichzelf “op te eten” en krimpen.
Fout 4: Verkeerde ingrediënten gebruiken
- Chloorwater: Kraanwater is in België en Nederland meestal prima. Maar ruikt je water naar chloor? Dat doodt de bacteriën. Kook het water eerst of gebruik bronwater.
- Metaal: Zoals we in onze Materialen Gids uitleggen: RVS is prima, maar roestend metaal is funest.
- Houdbare melk: UHT melk werkt slecht. Gebruik verse, gepasteuriseerde volle melk (of rauwe melk).
Fout 5: Te schoon willen zijn
Hygiëne is belangrijk, maar antibacteriële zeep is de vijand. Als er zeepresten in je pot achterblijven, dood je de cultuur. Spoel je potten altijd na met heet water zonder zeep.
Fout 6: De korrels afspoelen met water (Melkkefir)
Bij waterkefir mag je spoelen (zeker als ze slijmerig zijn). Maar bij melkkefir moet je dit NIET doen! Het beschermende laagje slijm rond de melkkefirkorrel (kefiran) is essentieel. Spoel je dit weg met water, dan raakt de korrel in shock en groeit hij wekenlang niet meer.
Fout 7: Ongeduld
Heb je korrels per post ontvangen? Ze hebben een “jetlag”. De eerste 2 batches smaken vaak nog niet lekker. Gooi ze niet direct weg, maar geef ze een week de tijd om te acclimatiseren.
Veelgestelde vragen over Kefir Fouten
1. Mijn korrels drijven bovenin, is dat erg?
Nee, dat is normaal. Door het koolzuurgas (CO2) dat ze produceren, liften ze naar de oppervlakte. Roer even zachtjes om ze weer onder te duwen.
2. Er zit witte aanslag op de kefirkorrels, is dat schimmel?
Waarschijnlijk niet. Bij waterkefir is dit vaak “kahm gist” (een onschuldig laagje). Schimmel is pluizig en gekleurd (groen/zwart). Wit en glad is meestal gist.
3. Mijn waterkefir smaakt naar zeep, hoe kan dat?
Dit gebeurt als de fermentatie niet op gang komt en de suikeroplossing bederft. Of je hebt de pot niet goed nagespoeld na het afwassen.
4. Waarom wordt mijn melkkefir niet dik?
Vaak gebruik je te veel melk voor de hoeveelheid korrels. De verhouding moet ongeveer 1 deel korrels op 10 delen melk zijn. Of het staat te koud.
5. De korrels worden kleiner in plaats van groter, help!
Ze verhongeren. Ververs de melk/water vaker (elke 24 uur). Controleer ook de temperatuur.
6. Kan ik honing gebruiken in plaats van suiker?
Honing heeft antibacteriële eigenschappen en kan de korrels op termijn verzwakken. Voor waterkefir raden we gewone suiker aan. Voor de tweede fermentatie (zonder korrels) mag honing wel.
7. Mijn pot is ontploft, hoe voorkom ik dit?
Tijdens de eerste fermentatie (met korrels) mag de pot nooit dicht! Gebruik een doekje. Alleen tijdens de tweede fermentatie sluit je de fles, maar dan moet je dagelijks ontluchten.
8. Mag ik verschillende soorten suiker mixen?
Ja, dat is zelfs goed voor waterkefir. Een mix van witte suiker (makkelijk eetbaar) en rietsuiker (mineralen) werkt vaak het best.
9. Ik zie belletjes, is dat goed?
Ja! Belletjes betekenen dat de gisten actief zijn en gas produceren. Het werkt!
10. Hoe weet ik zeker of het veilig is om te drinken?
Gebruik je neus. Ruikt het friszuur, naar gist of yoghurt? Dan is het goed. Ruikt het naar kots of bederf? Weggooien.
