Melkkefir en lactose-intolerantie: een goede combinatie?

Veel mensen vragen zich af of ze melkkefir kunnen drinken als ze lactose-intolerant zijn. Het antwoord is vaak verrassend positief! Hoewel melkkefir wordt gemaakt van melk, die van nature lactose bevat, ondergaat het een fermentatieproces dat de samenstelling verandert en het voor velen met lactose-intolerantie beter verteerbaar maakt. In dit artikel duiken we dieper in de relatie tussen melkkefir en lactose-intolerantie.

Wat is lactose-intolerantie?

Lactose-intolerantie is een veelvoorkomende spijsverteringsklacht waarbij het lichaam moeite heeft met het verteren van lactose, een suiker die van nature voorkomt in melk en melkproducten. Dit komt door een tekort aan het enzym lactase in de dunne darm. Lactase is nodig om lactose af te breken tot glucose en galactose, die vervolgens door het lichaam kunnen worden opgenomen. Bij een lactasetekort komt onverteerde lactose in de dikke darm terecht, waar het door bacteriën wordt gefermenteerd. Dit kan leiden tot symptomen zoals een opgeblazen gevoel, winderigheid, buikpijn en diarree.

Meer achtergrondinformatie over lactose-intolerantie vind je hier.

De rol van fermentatie: hoe kefir lactose vermindert

Het magische aan melkkefir zit in het fermentatieproces. Melkkefirkorrels – een symbiotische cultuur van bacteriën en gisten (SCOBY) – worden aan melk toegevoegd. Deze micro-organismen gebruiken de lactose in de melk als voedselbron. Tijdens dit proces gebeuren er twee belangrijke dingen:

1. Lactose-afbraak: De bacteriën en gisten in de kefirkorrels zetten een aanzienlijk deel van de lactose om in melkzuur, koolstofdioxide en andere verbindingen. Hierdoor daalt het lactosegehalte van de melk drastisch. Studies tonen aan dat het lactosegehalte in kefir tot wel 30-70% lager kan zijn dan in de oorspronkelijke melk, afhankelijk van de fermentatietijd en -omstandigheden.
2. Productie van beta-galactosidase: Veel van de micro-organismen in kefir, met name bepaalde lactobacillen, produceren zelf het enzym beta-galactosidase. Dit enzym functioneert op een vergelijkbare manier als lactase en helpt bij de afbraak van eventueel resterende lactose, zowel in de kefir zelf als mogelijk ook in het spijsverteringskanaal van de drinker.

Lees meer over het fascinerende proces in ons artikel “De Wetenschap achter Kefir Fermentatie“.

Is Melkkefir Geschikt voor Mensen met Lactose-intolerantie?

Door het significant lagere lactosegehalte en de aanwezigheid van lactase-producerende bacteriën, wordt melkkefir door veel mensen met lactose-intolerantie goed verdragen. Vaak kunnen zij zonder problemen genieten van melkkefir, terwijl gewone melk klachten zou veroorzaken.

Belangrijke Overwegingen:

• Niet volledig lactosevrij: Hoewel sterk verminderd, kan melkkefir nog steeds sporen van lactose bevatten. De exacte hoeveelheid resterende lactose hangt af van factoren zoals:
  • Fermentatietijd: Een langere fermentatie (bijv. 24-48 uur) resulteert over het algemeen in een lager lactosegehalte. Lees meer over de perfecte fermentatietijd.
  • Temperatuur: De fermentatietemperatuur beïnvloedt de activiteit van de kefirkorrels.
  • Type en hoeveelheid korrels: De specifieke samenstelling en activiteit van de gebruikte kefirkorrels.
  • Type melk: Het initiële lactosegehalte van de gebruikte melk.
• Individuele tolerantie: De mate van lactose-intolerantie verschilt sterk per persoon. Wat voor de één goed werkt, kan voor de ander nog steeds klachten geven, vooral bij een zeer lage lactaseproductie.
• Start langzaam: Als u lactose-intolerant bent en melkkefir wilt proberen, begin dan met een kleine hoeveelheid (bijvoorbeeld een paar eetlepels) om te zien hoe uw lichaam reageert. Verhoog de hoeveelheid geleidelijk als u geen klachten ervaart.
• Luister naar je lichaam: Let goed op eventuele symptomen. Als u klachten krijgt, stop dan met het gebruik of verminder de hoeveelheid.

Kefir van lactosevrije melk

Voor mensen met een zeer ernstige lactose-intolerantie of die absoluut geen lactose willen consumeren, is er ook de optie om melkkefir te maken met lactosevrije melk. De kefirkorrels kunnen ook in lactosevrije melk fermenteren, hoewel ze op lange termijn mogelijk af en toe “normale” melk nodig hebben voor optimale gezondheid, tenzij de lactosevrije melk nog steeds voldoende andere voedingsstoffen biedt. Meer informatie hierover vind je in ons artikel “Melkkefir Maken met Lactosevrije Melk: Gaat dat?”.

Conclusie

Melkkefir kan een uitstekende en voedzame optie zijn voor veel mensen met lactose-intolerantie. Dankzij het fermentatieproces is het lactosegehalte aanzienlijk lager dan in gewone melk, en de aanwezige probiotische culturen kunnen zelfs helpen bij de vertering van de resterende lactose. Hoewel het geen garantie is dat iedereen het zonder klachten kan verdragen, is het voor velen een manier om toch te genieten van de voordelen van een gefermenteerd melkproduct.

Begin voorzichtig, observeer hoe uw lichaam reageert, en overweeg de fermentatietijd aan te passen aan uw behoeften. Raadpleeg bij twijfel of ernstige intoleranties altijd een arts of diëtist.

Heeft u ervaring met melkkefir en lactose-intolerantie? Deel het gerust via onze contactpagina of in de reacties onder onze blogposts!